ĆWICZENIA LOGOPEDYCZNE
ĆWICZENIE GŁOSKI ,,Ś’’ (,,SI’’) – w wyrazach, frazach i zdaniach.
I. Wyrazy:
Siano, siatka, sioło, siemię, sidła, sikawka, śliwka, ślad, siedem, siódemka, śliczny,
śmieszny, świadek, świat, światło, siła, silnik, śpiew, śpiewnik, świetlica, śmiałek,
siedzi, śniadanie, śmietana, świetlik, ślub, śpi, śpioch, środek, środowisko, świerk, śnieg, święta, świątynia, ślimak, śruba, sikorka, sito, śpiwór;
Asia, Basia, Kasia, Małgosia, Isia, Joasia, Marysia, Wiesia, Zosia, Jasio, Stasio, osiołek, misio, gęsi, ptysie, naleśniki, łosie, owsianka, pasieka, mamusia, lisiątko, kosiarka, uśmiech, huśtawka, wiśnie, owsianka, gosposia, liście, mięśnie, osiedle, myśliwy, myśli, maślanka, maślaki, wyśmienity, Antoś, Jaś, miś, łoś, ptyś, ktoś, wieś, Kubuś, ryś, gęś, coś.
II. Frazy:
⦁ ślady ślimaka
⦁ kwaśna śmietana
⦁ pasieka Jasia
⦁ nasiona siemienia
⦁ siedem śliwek
⦁ siatka maślaków
⦁ wyśmienite śniadanie
⦁ naleśniki z wiśniami
⦁ silny osiołek
⦁ siatka śliwek
⦁ owsianka i naleśniki
⦁ śmieszny miś
⦁ siatka mamusi
⦁ tatuś Wiesia
⦁ ślimak na liściu
⦁ uśmiechnięta Basia
⦁ kwaśne wisienki
⦁ silne mięśnie
⦁ śpiący miś
⦁ uśmiechnięty myśliwy
⦁ osiedlowe huśtawki
⦁ świetna myśl
III. ZDANIA:
Myśliwy widział ślady ślimaka.
Kasia ma siedem śliwek.
Jasio niesie siatkę maślaków.
Mały miś śpi na sianie.
Wojtuś kosi trawę kosiarką.
Małgosia lubi wiśnie i śliwki.
Na śniegu były ślady łosia.
Basia ślicznie śpiewa.
Jaś pije wyśmienitą maślankę.
Tatuś pomalował osiedlową huśtawkę.
Mamusia podała wyśmienite naleśniki.
Basia lubi ptysie z bitą śmietaną.
Asia i Wojtuś śpią w śpiworach.
Michaś ma ślicznego misia.
Na śniadanie była owsianka.
Antoś osiodłał siwego konia.
Tatuś ma na wsi pasiekę.
Tomuś lubi bitą śmietanę.
Mamusia kupiła nasiona siemienia.
Jeżyk śpi pod liśćmi.
IV. Przeczytaj głośno lub powtórz po dorosłym (rodzicu) wiersz:
,, ŚLIMAKI – ŚPIOCHY’’
Dwa ślimaki, w jakimś lesie,
Śpią wytrwale siódmą jesień.
Śnią o sianku, wsi i rysiu,
O wisienkach, sitku, misiu.
Śnią o świerkach, w śniegu świętach,
Gęsiach, łosiach i prosiętach.
Bo, gdy siedem lat się śpi,
Wiele się ślimakom śni.
ĆWICZENIE GŁOSKI – ,,Ź’’ – w wyrazach, frazach i zdaniach.
I. Wyrazy:
Ziarno, ziąb, zioła, zielony, ziemia, ziemniak, ziemniaki, zięba, zima, zimowisko, zimowy, ziewa, źrebak, źdźbło, źródło, źródełko, zimny, źle, zimorodek;
bazie, buzia, Józio, gałęzie, guzik, guziki, jezioro, kozioł, łazienka, nizina, poziomka, tuzin,
wiezie, późno, koźlątko, Kazio, Dyzio, Józia, zziębnięty.
II. Frazy:
⦁ zielone zioła
⦁ zięba na gałęzi
⦁ zimne ziemniaki
⦁ Zuzia na zimowisku
⦁ zimowy ziąb
⦁ zielona łazienka
⦁ buzia Kazia
⦁ zielone guziki
⦁ zziębnięty koziołek
⦁ zielone poziomki
⦁ poziomki dla Kazia
⦁ tuzin guzików
⦁ późna zima
⦁ uwięziony koziołek
⦁ uwięzione koziołki
⦁ zimna łazienka
⦁ Kazio i Dyzio
⦁ Józio ziewa
⦁ zimne źródło
⦁ zimorodek na gałęzi
⦁ koziołki nad jeziorem
⦁ jezioro na nizinie
⦁ Dyzio na zimowisku
⦁ zioła dla zielarki
⦁ wiezione ziemniaki
⦁ ziemniaki na wozie
⦁ kozioł i koźlątko
⦁ zioła w zielniku
⦁ zziębnięte bliźniaki
⦁ Zuzia i Józio
⦁ ziemniaki w ziemi
⦁ zielone bazie
⦁ bazie na gałęzi
III. ZDANIA:
- Józio lubi zimne ziemniaki.
- Zięba siedzi na gałęzi.
- Zuzia pojedzie na zimowisko.
- Kazio ma zielone guziki.
- Dyzio wiezie ziemniaki na wozie.
- Łazienka Zuzi jest zielona.
- Dyzio i Kazio to bliźniaki.
- Zimorodek siedzi na gałęzi.
- Zielarka zbiera ziola.
- Józio zrobił zielnik.
- Nad jeziorem był zziębnięty koziołek.
- Ziuta kupiła tuzin guzików.
- Kazio dał bazie Zuzi.
- Zziębnięty Dyzio ziewa.
- W wazie były zielone poziomki.
- Dyzio uwięził koziołka.
- Kazio ma uśmiechniętą buzię.
- Józia lubi poziomki.
IV. ZAGADKI:
- Odgadnąć to łatwa sprawa.
Jak się zwie suszona trawa? - Pełza w ogrodzie i lesie.
Domek swój na grzbiecie niesie. - W ziemi się rodzą. Z jednego – wiele.
Najsmaczniejsze są jesienią pieczone w popiele. - Ma drewnianą obręcz i sto dziurek na dnie.
Mama nim przesiewa mąkę. Co to jest? Kto zgadnie? - Ma cztery kopyta i długie uszy.
Lecz jak się uprze, z miejsca nie ruszy. - Co to za ptaszek? Po gałązkach fika.
I chętnie zajada słoninkę z patyka. - Nieduża ławeczka i mocny sznurek.
Gdy na niej usiądziesz, raz w dół, raz w górę
ĆWICZENIA LOGOPEDYCZNE
Ćwiczenia głosek ,,K,k -G,g’’
Kotek Gabrysi
ogromny balkon
gromada piskląt
koniec tygodnia
wujek Małgosi
granatowa wersalka
pokój Gawła
zagroda dla krów
góralskie kapcie
zakupy na targu
ogródek kwiatowy
gofry z truskawkami
sok winogronowy
ogromna karuzela
wygodna kanapa
ugotowany kalafior
Ćwiczenie głoski ,,F,f’’ w wyrazach, frazach i zdaniach:
Fala, Felek, folia, fiołek (fiołki), foka, flet, Filip, fajka, fotel, fontanna, fika, fiat, falbanka, falbana, flaga,
Flanela, fałda, figa (figi), fikus
Syfon, kufel, lufa, szafa, szyfon, szufelka, żyrafa, telefon, nafta, tafla, alfabet, pantofel (pantofle),
Kafel (kafle), sofa, cofa, gafa, pufa, rafa, wafel
Kilof, szef (szew), lew, paw, staw, tułów, ołów, golf, krew, brew, rów, znów
FRAZY:
Fiat Felka
Filip fika
Fioletowy fotel
Flet Felka
Flanelowy kaftan
Fałdy i falbany
Fioletowe fiołki
Flanelowa foka
Folia na fotelu
Telefon Filipa
Pantofle Feli
Haftowany kaftan
ZDANIA:
Felek ma fiata.
Filip fika koziołki.
Fela ma fioletowy fotel.
Filip ma nowy flet.
Flanelowy kaftan ma falbanki.
Felek pali fajkę.
Fela ma flanelową fokę.
Fiona była obok fontanny.
Fafik fika na fotelu.
Ćwiczenie głoski ,,W, w’’ w wyrazach, frazach i zdaniach:
Witek, wata, waga, woda, wazon, wagon, wada, wielbłąd, wąsy, wujek, wózek, welon, wyspa, wanna,
Wanda, wulkan, węgiel, wełna wygoda, wół, wiosło, wałek, wozi, widzi, widły, włosy, wędka, waliza,
Walizka, Wojtek, wita, wakacje, wykład, wypadek, wygoda
Kawa, ława, mowa, mewa, nowa, uwaga, połowa, kowal, oliwa, owoce, lokomotywa, Paweł, Gaweł,
Łowy, łowi, głowa, bałwan, pływak, słowik, kiwi, sowa, piwo, umowa, zabawa, chowa, chałwa, lewa,
Rowy, trawa, wywar, żywy
FRAZY:
Wanna wody
Wielki wulkan
Welon Wandy
Wujek Witka
Nowy wałek
Wagon węgla
Wielka waliza
Wędka Wojtka
Nowe widły
Nowa ława
Wypita kawa
Połowa kiwi
Witek wędkuje
Wojtek wiezie (wozi)
Ewa wita
Paweł wykłada
Gaweł widzi
Ewelina wypiła
ZDANIA:
Wanda ma nową wannę.
Ewa ma nowy wałek.
Wujek Witka ma wąsy.
Wojtek lubi wędkować.
Paweł lepi bałwana.
Iwona wypiła kawę
Wojtek wiezie węgiel.
Witek łowi węgorze.
Ewa wymyła owoce.
Gaweł uwielbia kiwi.
Witek widział wielki wulkan.
Wanna Ewy jest wygodna.
Paweł pływa łódką.
Wujek wypił piwo.
Wanda ma nową wełnę.
Wojtek wita na wykładach.
ZAGADKI:
1. Niezastąpiona do picia i ciała umycia.
2. Potrzebuje mydła, wody. Kąpiesz się w niej dla zdrowia i urody.
3. Może być z fusami, rozpuszczalna lub zbożowa.
Mama często pije, gdy boli ją głowa.
4. Uwielbia je Tomek, Amelka i Hania.
Kiedy się rozpoczną, czas odpoczywania.
5. W lesie, w parku – w dziupli mieszka.
Ma rudą kitę i je orzeszka.
6. Bardzo smaczne są i zdrowe. Kwaśne, słodkie, kolorowe.
Śliwka, banan, kiwi, gruszka, winogrona i jabłuszka.
7. Często liście zrywa, czasem czapki porywa.
Mocno wieje, w oczy dmucha.
Gdy głośno szumi, każdy słucha.
8. Gdy obiadu przyjdzie czas,
Ma go w ręku każdy z nas.
Jeść pomaga drugie danie,
A czasami też śniadanie.
ĆWICZENIA LOGOPEDYCZNE
BAJKA LOGOPEDYCZNA
Smok przeciągnął się (przeciągamy się), ziewnął (ziewamy) i przetarł zaspane oczy (przecieramy oczy). Rozejrzał się dookoła (buzia szeroko otwarta, czubkiem języka oblizujemy wargę górną i dolną) i powiedział: „Może by tak ruszyć w świat? Zobaczyć co tam jest daleko, za tą górą i za rzeką?” No tak, ale jak tu ruszyć w świat, kiedy ręka, jak i noga Obiboka nie gotowa. Musi najpierw podnieść się i rozruszać cały grzbiet. Najpierw smok poćwiczył ogon: w górę w dół (buzia otwarta, czubkiem języka dotykamy raz podniebienia górnego raz dolnego) i w prawo w lewo (buzia otwarta, czubkiem języka dotykamy kącików ust), wielkie koła zataczał (buzia otwarta, czubkiem języka oblizujemy wargi). Brzuch poturlał się po ziemi (czubkiem języka masujemy policzki po wewnętrznej stronie), później plecy się wygięły (buzia otwarta, czubek języka opieramy o wewnętrzną stronę dolnych siekaczy, zaś przednią część grzbietu języka lekko unosimy do górnych dziąseł tak, by boki języka przylegały do wewnętrznej strony górnych zębów). Ręce w górę się uniosły i machały czując wiosnę (buzia otwarta, czubkiem języka dotykamy każdego zęba u góry). Smok już poczuł się radośnie (wargi rozciągamy do uśmiechu) i odetchnął (głęboki wdech nosem i wydech buzią) czując w kościach tchnienie sił i pełną moc, więc na ziemię zrzucił koc. Po ćwiczeniach jednak takich brzuch wszczął alarm nie byle jaki. Pobulgotał (bulll, bulll, bulll), zachichotał (hi, hi, hi, hi), warknął (wrrr, wrr, wrrr), chlipnął (chlip, chlip, chlip), zamiauczał (miauł, miauł, miauł). Smok nie oparł się tym jękom i za garczek chwycił ręką. Podjadł troszkę (naśladujemy ruchy żucia) i coś popił (wciągamy powietrze wargami, jak przy piciu rurką). Po jedzeniu się oblizał (buzia otwarta, czubkiem języka oblizujemy wargi) i powiada: „No mój smoczku Obiboczku , czas wyruszać i nie zwlekać, bo już świat tam cały czeka”. I wyfrunął, bo jak wiecie smoczki skrzydła mają przecież. Lecz ćwiczenia nie zaszkodzą, bo pokrzepią i odmłodzą.
ZAGADKA
Uwiązane jestem na długim sznurze.Przy pracy odbywam gorące podróże.
Dom swój nosi na grzbiecie.To nie ślimak, czy już wiecie ?
Jeśli są prawdziwe, to ukąszą nawet.W ogrodzie gumowe podlewają trawę.
ZAGADKI LOGOPEDYCZNE
1. Ma go dziewczynka dla swojej lalusi,mama małe dziecko też wozić w nim musi.
2. Może być wysoki, wąski lub pękaty,mamusia do niego często wstawia kwiaty.
3. Gdy kupują w kiosku, to ją oglądają,a później dorośli i dzieci czytają.
4. Jabłka lub gruszki zjadają dzieci,a to, co zostanie, wrzucają do śmieci.
5. Nocą świecą jasno wysoko na niebie,a czasem mrugają właśnie do ciebie.
6. Zielone, duże kule czerwony miąższ mają.Są słodkie i soczyste, dzieci je uwielbiają.
7. Jeżdżą po niej auta, jeżdżą i tramwaje.Na niej też autobus przy przystanku staje.
8. Nawet w małym mieście porządku pilnuje,ściga też przestępców, auta kontroluje.
9. Musi znać przepisy, siedzi za kierownicą.Prowadzi autobus i jedzie ulicą.
10. Ona w swej pracowni sukienkę uszyje,może coś przerobić lub guzik przyszyje.
11. Na plecach je nosi uczeń i turysta. Turysta na szlaku, uczeń w szkole korzysta.
12. Pijesz z nią herbatę albo z cukrem jesz. Jest kwaśna i żółta, jak zwie się, czy wiesz?
DOMOWE ZABAWY LOGOPEDYCZNE
ZABAWY ODDECHOWE
Sprawność aparatu oddechowego, słuchowego, artykulacyjnego oraz fonacyjnego warunkuje prawidłowy przebieg procesu nabywania mowy przez dziecko. Poniżej zestaw ćwiczeń oddechowych, które przyczynią się do rozwoju wymienionych funkcji. Zaprezentowane ćwiczenia można wplatać w codzienne zabawy już z najmłodszymi dziećmi.
– zabawy z rurką, słomką, wodą: przenoszenie małych elementów papieru/obrazka za pomocą słomki, burza w szklance wody (dmuchanie przez słomkę do wody),
– dmuchanie na papierowe łódeczki w misce z wodą,
– zdmuchiwanie kawałka papieru z różnych powierzchni,
– zabawy z płomieniem świecy – dmuchamy leciutko, tak by płomień nie zgasł; staramy się zgasić ogień z dużej odległości,
– puszczanie baniek mydlanych,
– zabawa w wąchanie kwiatków,
– zabawy z piórkami, wacikami, piłeczkami ping – pongowymi – wyścigi, strzelanie goli do bramki, dmuchanie do celu,
– chuchanie w rączki,
– chłodzenie gorącej zupy (rączki ułożone na kształt talerza),
– nadmuchiwanie baloników,
– dmuchanie na balonik, tak by nie spadł na podłogę,
– liczenie na jednym wydechu,
– dmuchanie na wiatraczek,
– gra na flecie, harmonijce.
ZABAWY SŁUCHOWE
– rozpoznawanie dźwięków otoczenia (np. nagranych),
– odtwarzanie rytmów (wyklaskiwanie, wytupywanie),
– liczenie dźwięków np. uderzeń w bębenek,
– wyszukiwanie w pomieszczeniu/na obrazkach przedmiotów rozpoczynających się na wskazaną głoskę,
– zabawy z rymami, np. łączenie w pary obrazków, których nazwy się rymują,
– dokańczanie rymowanych zdań,
– reagowanie np. klaskaniem na wybrany wyraz/sylabę usłyszaną w wypowiadanym zdaniu,
– z której strony dochodzi dźwięk?
– co jest w kubeczku? – wypełniamy plastikowe kubeczki grochem, cukrem, kamykami, monetami – dziecko ma za zadanie zgadnąć, którym kubkiem dorosły potrząsnął,
– rozpoznawanie znanych dziecku melodii,
– zabawa w sklep – układamy różne przedmioty; dorosły prosi dziecko, aby sprzedało mu wszystkie przedmioty, których nazwa rozpoczyna się daną sylabą, np. ma, bu, la itd.
– co tu nie pasuje? – dorosły rozkłada różne przedmioty/obrazki rozpoczynające się na określoną głoskę, w tym jeden, którego nazwa zaczyna się inaczej niż pozostałe; zadaniem dziecka jest zgadnąć, który nie pasuje,
– nauka wierszyków, wyliczanek.
Jedzie pociąg fu fu fu!
Trąbi trąbka tru tru tru!
A bębenek bum bum bum!
Na to żabka kum kum kum!
Konik człapie człap człap człap!
Woda z kranu kap kap kap!
Mucha bzyczy bzy bzy bzy!
A wąż syczy sy sy sy!
Baran beczy be be be!
A owieczki me me me!
GIMNASTYKA BUZI I JĘZYKA
WSPIERANIE ROZWOJU MOWY I JĘZYKA U DZIECKA
Rady dla rodziców (opiekunów) według Danuty Klimkiewicz i Elżbiety Siennickiej-Szadkowskiej
Rozmawiajcie, prowadźcie z dzieckiem stały dialog wg zasady „Nie mów do dziecka ,ale rozmawiaj z nim”.
- Zachęcajcie dziecko do opowiadania np. o tym , co wydarzyło się wczoraj, na spacerze, podczas zabawy.
- Proście dziecko o opis – nie tylko obrazka, ale prawdziwego jabłka, kotka, pieska itp.
- Akceptujcie każda wypowiedz dziecka.
- Powtarzajcie głoski, sylaby, wyrazy i zdania tak, aby dziecko obserwowało was w czasie mówienia.
- Starajcie się, aby dziecko mówiło głośno, powoli i wyraźnie.
- Odpowiadajcie na każde pytanie dziecka.
- Pozwólcie dziecku robić miny przed lustrem – ćwicząc język, wargi i żuchwę.
- Spróbujcie masować dziecku policzki, brodę, wargi.
- Zwracajcie uwagę na prawidłowe oddychanie (wdech nosem i wydech ustami) .
- Pamiętajcie o zabawach paluszkowych np. idzie kominiarz po drabinie.
- Czytajcie dziecku krótkie wierszyki, rymowanki i powtarzajcie je z nim.
REZULTAT TERAPII ZALEŻY W BARDZO DUŻYM STOPNIU OD SYSTEMATYCZNYCH ĆWICZEŃ W DOMU.
Polecam wiersze Juliana Tuwima i Jana Brzechwy.
